اجتماعی

به چند دلیل ائمه اطهار یا پیامبران با اینکه معصوم هستند به استغفار و گریه میپردازند:
 
*استغفار از عدم بهره گیری به بهترین شکل،حتی از یک لحظه عمر: مثال: اگر سالن بزرگى را با نور كمى روشن كرديم جز اجناس و اشياى بزرگ را نخواهيم ديد، ولى اگر همين سالن را با نور زياد روشن كرديم حتى يك پوست تخمه و ذره كاغذ ديده خواهد شد. نور افراد عادى كم است، لذا تنها گناهان بزرگ خود را میبينند ولى پيامبران و امامان معصوم كه از نور ايمان بسيار بالايى برخوردارند حتى اگر يك لحظه از عمرشان را به اعلى درجه ممكن بهره نگيرند، دست به دعا و گريه برمیدارند.
 
*استغفار از میزان عبادت: مثال: گاهى افرادى كه در تلويزيون مشغول نقل اخبارند سرفه می‏كنند و فوراً از تمام بينندگان عذرخواهى میكنند، با اينكه سرفه كردن گناه ندارد ولى چون خودشان را در محضر مردم میبينند، عذرخواهى می‏كنند.اولياى خدا نسبت به ذات مقدّس او چنان معرفت وشناختى دارند كه اگر عبادات جن و انس را نيز داشته باشند، خودشان را مقصّر می‏دانند .
 
*استغفار از امور مباح انجام شده: مثال: دراز كردن پا براى كسى كه درد پا دارد، نه حرام است نه مكروه، ولى میبينيم كه گرفتاران به درد پا به هنگام دراز كردن پا از اطرافيان خود عذر خواهى میكنند، زيرا براى آنان احترامى قائلند كه حتى از كار مباح خود شرمنده هستند.(برگرفته ازپرسش هاى مهم، پاسخ هاى كوتاه(تمثيلات)، ص: 71)
 
*استغفار در راستاى تعليم به بندگان: در اين دعاها و مناجات‏ها پيشوايان معصوم عليهم‏االسلام، به ما آموخته ‏اند كه در هنگام توبه از گناه، چگونه به تضرع و زارى به درگاه خداوند بپردازيم و چگونه گنه‏كاران با خداوند سخن گويند و زمينه مغفرت خود را فراهم آورند.
 
 *استغفار از گناهان سایر بندگان:  همچنان‏كه پدر و مادر خيانت و بدى فرزند را به خود نسبت میدهند و با آنكه خود بیگناهند عذرخواهى میكنند، امام نيز كه خود را مسئول پيروان خويش می‏داند شأن و مقام خود را در حد پيروان گنهكار خود تنزل میدهد و سخن آنان را سخن خود و رفتار آنان را رفتار خود میداند، و با اينكه خود معصوم است، از جانب پيروان خويش، با زبان خود توبه و استغفار می‏كند.(برگرفته از سخنان استاد محمد تقی مصباح، نشریه معرفت(147)، ج1، ص3)